Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gliwicach

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 14 kwietnia 2017 roku A. F. wniosła o przywrócenie stanu poprzedniego posiadania służebności drogi przysługującej każdoczesnemu użytkownikowi wieczystemu nieruchomości władnącej – działek nr (...) wpisanych w księdze wieczystej nr (...), obciążającej działki nr (...), zgodnie z wpisami w działach III ksiąg wieczystych nr (...) poprzez nakazanie pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. w G. rozebrania fragmentów ogrodzenia wybudowanego wzdłuż granicy nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym powódki – tj. działek nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą nr (...) z nieruchomością będącą w użytkowaniu wieczystym pozwanej – tj. działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą nr (...), a także wyrównanie terenu, likwidację krawężników, usunięcie ziemi i gruzu, jaką pozwana usypała na granicy nieruchomości, naprawę chodników do wejść bocznych hali, wyrównanie nawierzchni drogi, usunięcie samochodów z drogi koniecznej oraz innych rzeczy należących do pozwanej. Ponadto powódka wniosła o nakazanie pozwanej, by zaniechała w przyszłości naruszeń posiadania służebności drogi przysługującej każdoczesnemu użytkownikowi wieczystemu nieruchomości władnącej – działek nr (...) wpisanych w księdze wieczystej nr (...), obciążającej działki nr (...), zgodnie z wpisanymi w działach III ksiąg wieczystych nr – odpowiednio (...) i nr (...) w szczególności poprzez budowę ogrodzenia wzdłuż granicy nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym powódki – tj. działek nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą nr (...) z nieruchomością będącą w użytkowaniu wieczystym pozwanej – tj. działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą nr (...), budowę jakichkolwiek budowli, obiektów lub urządzeń, w szczególności ogrodzenia lub bramy na będących w użytkowaniu wieczystym pozwanej działkach nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą nr (...) oraz działkach nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą nr (...) w części w jakiej działki te obciążone są służebnością drogi na rzecz nieruchomości władnącej – tj. będących w użytkowaniu wieczystym powódki działek nr (...) dla których Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą nr (...), przy czym zakaz ten winien dotyczyć całej długości granic działek nr (...) z działkami nr (...) oraz jakichkolwiek obiektów posadowionych na obszarze obciążonym służebnością oraz parkowania na drodze służebności samochodów oraz pozostawianie na niej jakichkolwiek innych rzeczy. Powódka wniosła również o zasądzenie od pozwanej kosztów postępowania oraz kosztów postępowania zabezpieczającego.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości położonej w G., obręb ewidencyjnym K., stanowiącej działki o nr ewidencyjnym 449 o powierzchni 0,1858 ha oraz 451 o powierzchni 00,459 ha, dla których Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą o nr (...). Powódka zaznaczyła, że aktem notarialnym rep. A nr (...) z dnia 11 października 2005 r., sporządzonym przez notariusza A. J. z Kancelarii Notarialnej w B., ustanowiono na rzecz każdoczesnych właścicieli, względnie użytkowników wieczystych, gruntu stanowiącego działki oznaczone nr (...) (obecnie nr (...)i nr (...)) służebność przejazdu i przechodu po działkach oznaczonych nr ewidencyjnymi (...) i (...)(obecnie nr (...)i nr (...)), dla których Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą o nr (...) oraz po działkach nr (...) (obecnie (...)), (...), (...) i (...) dla których Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą o nr (...). Użytkownikiem wieczystym obciążonych działek o nr (...) w dacie ustanowienia służebności była spółka pod firmą Zakłady (...) S.A. z siedzibą w G.. Sposób przebiegu służebności drogi został oznaczony na mapie stanowiącej integralną część aktu notarialnego. Powódka wskazała, że wykaz zmian danych ewidencyjnych do KW nr (...) wydany przez Prezydenta Miasta G. dnia 10.06.2008 r. wskazuje, że nastąpiła zmiana dotychczasowego stanu działki o nr (...) na działki o nowych numerach: nr (...)i (...), wchodzących w skład tej samej nieruchomości, dla której obecnie Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą nr (...). Wykaz zmian danych ewidencyjnych do KW nr (...), wydany przez Prezydenta Miasta G. dnia 17 stycznia 2007 roku wskazuje, że nastąpiła zmiana dotychczasowego stanu działki o nr (...) na działkę o nr (...), wchodzącą w skład tej samej nieruchomości, dla której obecnie Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą o nr (...). Umową sprzedaży z dnia 16.03.2016r. w formie aktu notarialnego pozwana nabyła od Zakładów (...) S.A. użytkowanie wieczyste działki o nr (...) (dawniej (...)), nr (...)(dawniej (...)), nr (...) (dawniej 18/15). Prawo użytkowania wieczystego jest ujawnione w księdze wieczystej nr (...) dla działki (...) oraz w księdze wieczystej nr (...) dla działki nr (...). W działach III obu tych ksiąg wpisana jest służebność drogi obciążająca tę nieruchomości na rzecz każdoczesnych właścicieli, względnie użytkowników wieczystych, gruntu stanowiącego działki oznaczone nr (...) (obecnie (...)i (...)), wpisanych obecnie w księdze wieczystej nr (...). Obecnie użytkownikiem wieczystym nieruchomości obciążonych jest pozwana. Powódka zaznaczyła, że nieruchomości obciążone zostały wydzielone w przeszłości jako drogi wewnętrzne w ramach kompleksu nieruchomości należących do Zakładu (...) S.A. i jej poprzedników prawnych. Celem wydzielenia było zapewnienie dostępu do drogi publicznej działek gruntu wydzielanych pod poszczególnymi obiektami, z których część była następnie zbywana na rzecz osób trzecich. W ten sposób działki (...) nabyła poprzedniczka prawna A. F. – (...) – Odlewnia (...) Sp. z o.o. Na działce nr (...) znajduje się hala produkcyjna, a na działce nr (...) znajdowały się silosy, które zostały wyburzone w grudniu 2016 roku. Służebność ustanowiona na wyżej wymienionych działkach nie została w żaden sposób ograniczona, w szczególności ani co do sposobu jej wykonania, ani np. poprzez wskazanie zjazdów z nieruchomości władnących na nieruchomość obciążoną. Oznacza to, że dostęp do drogi publicznej poprzez działki służebne miał i ma miejsce z każdej części nieruchomości władnących – wzdłuż całych granic, na jakich stykają się ze sobą nieruchomości władnące i obciążone. Na przełomie listopada i grudnia 2016 roku pozwana rozpoczęła prace budowlane m. in. na obszarze, po którym przebiega służebność. Pismem z 23 listopada 2016 roku powódka wezwała do zaprzestania prac budowlanych. Pomimo wezwania pozwana w dalszym ciągu podejmowała prace budowlane - rozpoczęła budowę ogrodzenia. Na dzień wniesienia pozwu zostało wykonane ogrodzenie wzdłuż południowej granicy działki (...) oraz wzdłuż południowej granicy działki (...). Ponadto pozwana zamierza zamontować bramy wjazdowe prostopadle do przebiegu drogi po wschodniej i zachodniej stronie hali produkcyjnej zlokalizowanej na działce nr (...). Prace budowlane polegające na wybudowaniu ogrodzenia, w odniesieniu do działki nr (...), spowodowały całkowite pozbawienie uprawnionej możliwości wykonywania służebności polegającej na wjeździe i wyjeździe z działki przez jej południową granicę. Powódka wskazała, że działka ta była i jest wykorzystywana jako parking, na który samochody wjeżdżały od tej właśnie strony. W odniesieniu do działki nr (...) budowa ogrodzenia spowodowała odcięcie części hali produkcyjnej wzdłuż południowej granicy od drogi, w szczególności dwóch jej bocznych wjazdów, będących jednocześnie wyjściami ewakuacyjnymi. Pozwana co prawda pozostawiła w ogrodzeniu miejsce na zamontowanie furtek stanowiących dojście do tych wjazdów, ale rozwiązanie to i tak pozbawia powódkę możliwości podjechania do nich jakimkolwiek samochodem, w tym dostawczym i ciężarowym. Do tej pory wejścia te były używane do dostawy i odbioru towarów, a przede wszystkim stanowiły wyjazdy ewakuacyjne z nieruchomości. Droga przebiegająca przez nieruchomości obowiązanej, jest również drogą pożarową. Nieruchomość obciążona w planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczona jest pod tereny obiektów produkcyjnych, składów i magazynów. Powódka wynajmuje część hali produkcyjnej oraz parkingu na rzecz spółki zajmującej się produkcją elementów stalowych. W umowie najmu z dnia 2 stycznia 2014 roku zapisano, że nieruchomość posiada dostęp do drogi publicznej za pośrednictwem służebności przebiegającej przez nieruchomości obowiązanej. Najemca do tej pory korzystał ze służebności drogi koniecznej bez zakłóceń. Od czasu rozpoczęcia prac przez obowiązaną korzystanie to zostało w znaczny sposób zakłócone. W związku z tym najemca zagroził uprawnionej wypowiedzeniem umowy najmu. Oczywistym jest że nagła, nieuzgodniona z powódką ingerencja pozwanej w spokojnie wykonywaną od wielu lat służebność powoduje dolegliwie niekorzystne skutki prawne dla uprawnionej - włącznie że szkodą w postaci utraty najemców. Niewątpliwą szkodą powódki jest też spadek wartości nieruchomości poprzez faktyczne drastyczne ograniczenie jej dostępu do drogi publicznej. Pozwana nabyła nieruchomości obciążone już po ustanowieniu służebności i w czasie kiedy służebność ta na co dzień była swobodnie wykonywana. Zatem ma ona obowiązek szanować i respektować uprawnienia powódki, nawet jeśli stoją one w sprzeczności z zamierzeniami pozwanej co do sposobu zagospodarowania nieruchomości. Jako podstawę żądania pozwu powódka wskazała art. 344 § 1 k.c.

W odpowiedzi pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazała, że roszczenie posesoryjne, tj. roszczenie wynikające z treści art. 344 § 1 k.c., na którym powódka opiera żądanie, powstaje w wyniku samowolnego naruszenia posiadania. Pozwana zaznaczyła, że jej działań nie sposób uznać za samowolne naruszenie posiadania powódki, jak również nie można ich zakwalifikować jako naruszenie posiadania. Posadowienie ogrodzenia nie ogranicza powódce dostęp do drogi publicznej. Powódka nie korzystała ze służebności obciążającej działkę (...), a jej twierdzenia o rzekomym stałym, ciągłym i nieprzerwanym wykonywaniu służebności są powołane jedynie na potrzeby niniejszego postępowania. Na działce nr (...), będącej w użytkowaniu wieczystym powódki, znajduje się hala produkcyjno-magazynowa. Wjazdy do niej znajdują się na jej bocznych ścianach. Natomiast na ścianie południowej hali widoczne są trzy wejścia. Wzdłuż tejże ściany przebiega zgodnie z treścią księgi wieczystej służebność obciążająca działkę nr (...), będącą w użytkowaniu wieczystym pozwanej. Występowały tam liczne zakrzaczenia i zarośla, które zostały częściowo powycinane. Wygląd południowej ściany budynku był nieestetyczny i zaniedbany. Zarośla i zakrzaczenia nachodziły na drzwi, a nadto wychodziły poza obręb działki nr (...) przechodząc na stronę działki (...). Nadto nawierzchnia w pasie działki nr (...) była w stanie wymagającym gruntownego remontu. Funkcjonująca w hali należącej do powódki spółka (...) sp. z o.o. korzystała z wejść po stronie wschodniej i zachodniej hali, w tym 95% ruchu samochodów dostawczych tej spółki odbywała się po stronie zachodniej. Przed wdaniem się przez strony w spór zamki umieszczone w drzwiach wejść na ścianie południowej hali – tak jak i same drzwi- wykazywały ślady wieloletniego nieużywania, uległy zniszczeniu i korozji. Po pojawieniu się sytuacji spornej zamki w drzwiach zostały wycięte, a w ich miejscach zamontowano od strony wewnętrznej zamknięcia. Pozwana podniosła również, że twierdzenia powódki, jakoby korzystała ze służebności polegającej na wjeździe i wyjeździe z działki nr (...) przez jej południową granicę nie polegają na prawdzie. Do momentu pojawienia się sporu pomiędzy stronami wjazd i wyjazd z działki nr (...) odbywał się za zgodą Zakładów (...) S.A. poprzez drogę umiejscowioną po wschodniej stronie działki nr (...). Powódka nie korzystała ze służebności obciążającej działkę nr (...) mającej na celu wjazd i wyjazd z działki (...) poprzez jej południową granice. Podkreślenia wymaga przy tym fakt, że strona południowa działki (...) uniemożliwiała powódce swobodny wjazd na nią, a to z powodu znajdującego się tam przed datą przeprowadzonego przez pozwaną remontu nawierzchni działki (...) krawężnika drogowego. Ponadto pozwana wskazała, że zakładając hipotetyczną potrzebę powódki korzystania z wejść/wjazdów znajdujących się na południowej ścianie hali, postawienie przez pozwana ogrodzenia nie uniemożliwia powódce wykonywania służebności, bowiem w ogrodzeniu zaplanowano umieszczenie bram wjazdowych, do których klucz zostanie przekazany powódce. Powódka w zakresie przedmiotowej sprawy nie jest posiadaczem nieruchomości, ale ograniczonego prawa rzeczowego w postaci służebności. Skoro pozwana spółka ma zamiar przekazania kluczy do bram posadowionych na działkach obciążonych służebnością, nie naruszy to posiadania służebności przez powódkę. Ogrodzenie nieruchomości należącej do pozwanej jest konieczne, a to zarówno z racji charakteru prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, jak i znajdujących się tam ruchomości. Uzasadnione jest to również interesem i społeczno-gospodarczym przeznaczeniem gruntu. Pozwana zaprzeczyła również, jakoby po postawieniu ogrodzenia samochody ciężarowe miały utrudniony dojazd. Odnosząc się do żądania powódki w przedmiocie przywrócenia stanu poprzedniego posiadania poprzez wyrównanie terenu, likwidację krawężników, usunięcie ziemi i gruzu, jaką pozwana usypała na granicy nieruchomości, naprawę chodników do wejść bocznych hali, wyrównanie nawierzchni drogi, usunięcie samochodów z drogi koniecznej oraz innych rzeczy należących do pozwanej, pozwana wskazała, że okoliczności, na które powołuje się powódka, były tylko chwilowe i związane wyłącznie z remontem drogi. Po zakończeniu remontu nawierzchni drogi wszelkie nieprawidłowości zostały usunięte.

Na dalszym etapie postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie. Powódka na rozprawie w dniu 22.1.2020 r. stwierdziła, że dostęp do hali istnieje, ale jest on utrudniony.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

A. F. jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości położonej w G., obręb ewidencyjny K., złożonej z działki o nr (...) (dawniej (...)) o powierzchni 0,1858 ha oraz (...)(dawniej (...)) o powierzchni 0,0459 ha, dla których Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą o nr (...).

/okoliczności bezsporne, a nadto dowód: wydruk KW nr (...) (k. 12-24), wykaz zmian ewidencyjnych (k. 25), wypis z rejestru gruntów (k. 26)/

Aktem notarialnym rep. A nr (...) z dnia 11 października 2005 r., sporządzonym przez notariusza A. J. z Kancelarii Notarialnej w B. ustanowiono na rzecz każdoczesnych właścicieli, względnie użytkowników wieczystych, gruntu stanowiącego działki oznaczone nr (...) (obecnie nr (...)i nr (...)) służebność przejazdu i przechodu po działkach oznaczonych nr ewidencyjnymi (...) i(...) (obecnie nr (...)i nr (...)), dla których Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą o nr (...) oraz po działkach nr (...) (obecnie (...)), (...) (...)i (...) dla których Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą o nr (...). Użytkownikiem wieczystym obciążonych działek o nr (...) w dacie ustanowienia służebności była spółka pod firmą Zakłady (...) S.A. z siedzibą w G.. Sposób przebiegu służebności drogi został oznaczony na mapie stanowiącej integralną część aktu notarialnego.

/okoliczności bezsporne, a nadto dowód: akt notarialny Repetytorium A nr (...) (k. 27-32), wydruk KW nr (...) (k. 52-84), wydruk KW nr (...) (k. 34-51)/

Umową sprzedaży z dnia 16.03.2016 r. pozwana nabyła od Zakładów (...) S.A. użytkowanie wieczyste działki o nr (...) (dawniej (...)), nr (...)(dawniej (...)), nr (...) (dawniej (...)). Prawo użytkowania wieczystego jest ujawnione w księdze wieczystej nr (...) dla działki (...) oraz w księdze wieczystej nr (...) dla działki nr (...). W działach III obu tych ksiąg wpisana jest służebność drogi obciążająca tę nieruchomości na rzecz każdoczesnych właścicieli, względnie użytkowników wieczystych, gruntu stanowiącego działki oznaczone nr (...) (obecnie (...)i (...)), wpisanych w księdze wieczystej nr (...). Użytkownikiem wieczystym nieruchomości obciążonych, tj. działek o nr (...), jest pozwana.

/okoliczności bezsporne, a nadto dowód: wydruk księgi wieczystej nr (...) (k. 90-100v), wydruk księgi wieczystej nr (...) (k. 101-112v)/

Nieruchomości obciążone zostały wydzielone w przeszłości jako drogi wewnętrzne w ramach kompleksu nieruchomości należących do Zakładu (...) S.A. i jej poprzedników prawnych.

Na działce nr (...) posadowiona jest hala produkcyjno-magazynowa.

Na działce nr (...) stały silosy, które zostały wyburzone w grudniu 2016 roku. Pozostała część nieruchomości była zaniedbana, porośnięta chaszczami, znajdowały się na niej leje, zagrażała bezpieczeństwu. Przy działce czasami parkowały samochody osobowe. Na terenie działki nie było parkingu.

(...) te w planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczone są pod tereny obiektów produkcyjnych, składów i magazynów.

Początkowo pas służebności biegnący wokół działki nr (...) ogrodzony był po zewnętrznej stronie jego biegu. Nawierzchnia drogi była wyboista, popękana.

/okoliczności bezsporne, a nadto dowód: dokumentacja fotograficzna (k. 119-142, 203-230), plan zagospodarowania przestrzennego (k. 144-147), zeznania świadka K. F. (k. 315-317), zeznania świadka A. K. (k. 364-366), zeznania świadka A. C. (k. 348-348v), zeznania świadka M. Ś. (k. 349), zeznania świadka L. G. (k. 380-380v), zeznania świadka R. G. (k. 379-380), zeznania świadka A. H. (k. 447-448), zeznania świadka J. P. (k. 448), zeznania świadka B. G. (k. 448v-449), zeznania świadka K. N. (k. 449-449v), zeznania świadka E. M. (k. 449), przesłuchanie powódki (k. 466v-467)/

Na przełomie listopada i grudnia 2016 roku pozwana rozpoczęła prace budowlane związane z remontem nawierzchni i budową nowego ogrodzenia. Płot został przeprowadzony po drugiej stronie szlaku - wzdłuż granicy działki (...) z (...) oraz wzdłuż granicy działki (...) z (...).

Pozwana zamierza zamontować bramy w ogrodzeniu przecinające służebność drogi (pomiędzy działkami (...) a (...) oraz (...)a (...)). Nadto chce wstawić 3 bramy prowadzące do wejść w hali produkcyjnej usytuowanych w jej dłuższym boku.

/okoliczności bezsporne, a nadto dowód: wezwanie do zaprzestania naruszeń służebności z dn. 23.11.2016r. (k. 113), pismo z dn. 30.11.2016r. (k. 114), pismo z 24.11.2016r. (k. 115-116), pismo z 28.11.2016r. (k. 117-117v), pismo z 14.12.2016r. (k. 118-118v), pismo z 20.07.2018r. (k. 372), pismo z 09.03.2018r. (k. 373, 374), zeznania świadka K. F. (k. 315-317), zeznania świadka A. C. (k. 348-348v), zeznania świadka M. Ś. (k. 349), zeznania świadka D. K. (k. 349v-350v), zeznania świadka A. K. (k. 364v-366v), przesłuchanie powódki (k. 466v-467)/

Postanowieniem z dnia 23 marca 2017 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach w sprawie prowadzonej pod sygn. akt I Co 41/17 zainicjonowanym wnioskiem A. F. udzielił zabezpieczenia roszczenia A. F. o przywrócenie naruszonego posiadania, na czas trwania postępowania z powództwa A. F. o przywrócenie posiadania służebności, poprzez zakazanie (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej w G. budowy jakichkolwiek budowli, obiektów lub urządzeń, w tym ogrodzenia i bram, na działce nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą nr (...) oraz działkach nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą nr (...), wzdłuż granicy z działkami nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą nr (...), w części, w jakiej działki nr (...) obciążone są służebnością przejazdu i przechodu na rzecz działek nr (...). W pozostałym zakresie wniosek o zabezpieczenie oddalił.

/okoliczności bezsporne, a nadto dowód: postanowienie Sądu Rejonowego w Gliwicach z dn. 23.03.2017r. wydanym w sprawie o sygn. akt I Co 41/17/

Na działce (...) (dawniej (...)) znajduje się droga wyłożona kostką betonową. Wzdłuż granicy działki nr (...) z (...) wbite są metalowe słupy przygotowane pod ogrodzenie. Wzdłuż granicy działki nr (...) z (...) znajduje się płot z blachy falistej. Na działce nr (...) usytuowana jest hala produkcyjno-magazynowa. Odległość pomiędzy halą powódki a metalowym ogrodzeniem wynosi ok. 2,72 m. W parkanie znajdują się 3 otwory. Pierwszy na szerokość 2,21 m przy szerokości otworu wejścia do hali 1,85 m. Po wejściu do hali ukazuje się pomieszczenie nawy bocznej, które przechodzi do hali głównej - ma długość 60 m i szerokość 10 m. Pomiędzy parkanem a halą na pasie zieleni rosną chaszcze i jedno drzewo – akacja. Nad wejściem znajduje się zdemolowana lampa, a drzwi są częściowo zardzewiałe. Drzwi nie posiadają zamka, a jedynie wewnętrzną zasuwę. Część okien w hali jest uszkodzona. Farba z tynku łuszczy się i odpada. Rury spustowe są uszkodzone. Wjazd do hali jest utwardzony betonem częściowo uszkodzonym, wjazd jest nachylony. Drugi otwór w parkanie ma szerokość 2,07 m. Z jednego słupka metalowego wystają 2 zawiasy o szerokości 4 cm, z drugiego kątownik szerokości 4 cm. Szerokość drzwi wjazdowych do hali to 1,87 m. Drzwi są zamknięte na kłódkę i pomalowane. Podjazd jest nachylony, wyłożony betonem częściowo spękanym. Trzeci z otworów ma szerokość 1,5 m. Do słupa przymocowane są zawiasy oraz kątownik pod zamek. Drzwi w hali mają szerokość 1,05 m. Szerokość wejścia do hali to 1 m. Drzwi są nowowstawione i prowadzą do powierzchni biurowych na I piętrze budynku. Do trzecich drzwi również prowadzi nachylony wjazd utwardzony.

Pomiędzy parkanem a salonem (...) znajduje się plac wyłożony kostką. Pozostawiono przejazd służebny szerokości 5,59 m.

Wjazd od strony Hotelu (...) zamknięty jest metalową bramą o szerokości 5,03 m. Służebność prowadzi wzdłuż hal (...). A. F. otrzymała 7 kompletów kluczy do bramy. (...) zaznaczył, że brama przy każdym wjeździe/wyjeździe musi być zamykana na klucz pod groźbą zamknięcia przejazdu. Szerokością brama zajmuje cały pas służebności drogi.

Pomiędzy zakończeniem parkanu a słupem oporowym po drugiej stronie służebności drogi odległość wynosi 5,15 m. Nad służebnością drogi z tej strony przechodzi rurociąg na wysokości ok. 5 m.

Samochody stojące na wprost hali to samochody serwisu salonu oraz auta nowe. Droga prowadząca po działce (...) (dawniej (...)) zamknięta jest metalowym stałym ogrodzeniem.

W krótszych bokach hali powódki znajdują się metalowe bramy prowadzące do nawy głównej (jedna z nich o szerokości 2,95 m).

Na działce nr (...) w trakcie oględzin Sądu stały 2 samochody osobowe. Działka ta nie jest ogrodzona, porośnięta była chaszczami. Znajdowała się na niej betonowa obręcz o średnicy 2,3 m. Teren działki nie był wyrównany.

Obiekty na nieruchomościach powódki, jak też same posesje, są zaniedbane i nieestetyczne.

Obok salonu (...) znajduje się salon (...). Przed salonem (...) znajduje się serwis samochodowy. Salon (...) znajduje się na wprost działki (...), natomiast salon (...) na wprost działki nr (...).

Wartość samochodów znajdujących się na terenie należącym do pozwanej na dzień 30 października 2017 roku wynosiła 87 321 971,94 zł. Parking samochodowy wokół salonów jest monitorowany. Stoją na nim zarówno samochody nowe, nieubezpieczone, jak i pojazdy po szkodach komunikacyjnych, niezabezpieczone i niezamknięte.

/dowód: oględziny nieruchomości (k. 416-419), pismo (...) z 20.7.2018 r. (k. 372), aktualna mapa terenu (k. 178), dokumentacja zdjęciowa (k. 119-143, 203-230, 345-347), projekt (k. 143), zestawienie samochodów (k. 179-183), faktury VAT (k. 184-188), zeznania świadka R. G. (k. 379-380), zeznania świadka S. L. (k. 449-450), zeznania świadka C.-F. (k. 315-316), zeznania świadka A. K. (k. 364-366)/

W okresie budowy drogi i ogrodzenia na nieruchomości stawiane były plastikowe lub metalowe słupki ostrzegawcze. Przemieszczenie ich nie stanowiło problemu. Pomiędzy halą a działką nr (...) pojawiła się w tym czasie metalowa siatka, która została wyrzucona przez syna powódki. Wyjątkowo zdarzyć się może, że na pasie służebnym przystanie jakiś pojazd, który następnie odjeżdża. Nie jest wiadome, do kogo pojazd takowy należy.

/dowód: dokumentacja zdjęciowa (k. 119-143, 203-230, 257-282, 301-306, 345-347), zeznania świadka C.-F. (k. 315-316), zeznania świadka A. K. (k. 364-366), zeznania świadka A. H. (k. 447-448), zeznania świadka J. H. (k. 465-466v)/

Samochód marki T. jest w stanie przejechać pasem służebności od strony wjazdu bocznego przy Hotelu (...) do wjazdu bocznego przy działce nr (...) oraz wycofać z działki (...). Odległość pomiędzy słupami przygotowanymi na zamontowanie bramy pomiędzy działkami (...) wynosi 4,99 m. Na słupach zamontowane są z obu stron zawiasy o szerokości 4 cm. Szerokość samochodu to 2,5 m bez lusterek. Szerokość lusterek samochodu z każdej strony to 23 cm.

/dowód: eksperyment procesowy (k. 422)/

Dojazd do działek powódki odbywa się po drodze prowadzonej przez teren (...). Przy wjeździe na teren (...) należy okazać przepustki. Znajduje się tam szlaban i ochrona. Następnie samochód musi przejechać przez bramę ustawioną na pasie służebności drogi zamykaną na klucz.

/dowód: zeznania świadka R. G. (k. 379-380), zeznania świadka A. H. (k. 447-448), zeznania świadka B. G. (k. 448-449), zeznania świadka K. N. (k. 449-449v), zeznania świadka J. H. (k. 465-466v)/

Powódka zawarła z (...) sp. z o.o. w organizacji dnia 2 stycznia 2014 roku umowę najmu działki nr (...), hali produkcyjno-magazynowej o powierzchni 600 m ² i pomieszczenia socjalno-biurowego o powierzchni 365,82 m ². Pismem z dnia 05 sierpnia 2018 roku najemca (...) sp. z o.o. wypowiedział umowę najmu z dnia 02 stycznia 2014 roku ze skutkiem natychmiastowym ze względu na prace wykonane wokół hali. Obecnie pomieszczenie to jest wynajęte.

Od października 2019 r. pomieszczenie boczne w hali powódki wynajmowane jest przez J. H.. Od sierpnia 2017 r. wynajmował on halę główną. Prowadzi działalność w zakresie spawania konstrukcji stalowych. Materiał do produkcji dostarczany jest samochodami o różnych gabarytach. Może być utrudnione wnoszenie do pomieszczenia bocznego kształtowników o długości 6 m ze względu na szerokość pomieszczenia. Maszyny wjeżdżają do hali bocznej bezproblemowo. Wynajęte są również dwa inne pomieszczenia boczne. Powódka posiada potencjalnych najemców na wynajęcie wszystkich pomieszczeń. Przejazd przez bramy zlokalizowane na terenie (...) nie są dla nich kłopotem.

Ruch samochodów dostawczych, które wjeżdżały do bram umieszczonych w krótszych bokach hali, był sporadyczny. Przez większość czasu nie było go w ogóle.

Z wejść znajdujących się w dłuższym boku przed przebudową drogi nikt nie korzystał. Nie wjeżdżały przez nie wózki widłowe. Pas gruntu przed halą był zarośnięty.

/dowód: umowa najmu z 02.01.2014r. (k. 148-151), pismo najemcy z 04.07.2018r. (k. 375), pismo najemcy z 05.08.2018r. (k. 376), zeznania świadka M. Ś. (k. 349), zeznania świadka S. N. (k. 349-349v), zeznania świadka J. H. (k. 465-466v), przesłuchanie powódki (k. 466v-467), zeznania świadka A. K. (k. 364-366), zeznania świadka R. G. (k. 379-380), zeznania świadka L. G. (k. 380), zeznania świadka A. H. (k. 447-448), przesłuchanie powódki (k. 466-467)/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, jak również w oparciu o dowód z przesłuchania powódki i zeznań świadków.

Istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miały przeprowadzone przez Sąd oględziny oraz eksperyment procesowy.

Na rozprawie w dniu 22 stycznia 2020 roku Sąd pominął dowód z przesłuchanie pozwanego wobec jego nieusprawiedliwionego niestawiennictwa.

Sąd zważył, co następuje

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 342 k .c. nie wolno naruszać samowolnie posiadania, chociażby posiadacz był w złej wierze. Z kolei art. 344 § 1 k.c. stanowi, że przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.

Zgodnie z treścią art. 352 § 2 k.c. do posiadania służebności stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy.

Generalną przesłanką roszczenia o przywrócenie stanu poprzedniego i zaniechanie naruszeń jest samowolne naruszenie cudzego posiadania. Naruszenie posiadania stanowi takie zachowanie się określonej osoby, którego skutkiem jest wkroczenie w sferę władztwa posiadacza.

W niniejszej sprawie powódka domagała się przywrócenia stanu poprzedniego posiadania służebności drogi przysługującej każdoczesnemu użytkownikowi wieczystemu nieruchomości działek nr (...) poprzez nakazanie pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. w G. rozebrania fragmentów ogrodzenia wybudowanego wzdłuż granicy działek nr (...), a także wyrównania terenu, likwidacji krawężników, usunięcia ziemi i gruzu, jaką pozwana usypała na granicy nieruchomości, naprawę chodników do wejść bocznych hali, wyrównanie nawierzchni drogi, usunięcie samochodów z drogi koniecznej oraz innych rzeczy należących do pozwanej. Ponadto powódka wniosła o nakazanie pozwanej, by zaniechała w przyszłości naruszeń posiadania służebności drogi poprzez budowę ogrodzenia, budowę jakichkolwiek budowli, obiektów lub urządzeń, w szczególności ogrodzenia lub bramy w części w jakiej działki te obciążone są służebnością drogi na rzecz nieruchomości władnącej, parkowania na drodze służebności samochodów oraz pozostawianie na niej jakichkolwiek innych rzeczy.

W ocenie Sądu nie wykazane zostało, aby nastąpiło naruszenie posiadania służebności gruntowej.

Szeroko przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe, w szczególności dowody z zeznań świadków, przesłuchania pozwanej, ale również oględzin nieruchomości i przeprowadzonego eksperymentu procesowego wykazało, że działań pozwanej w postaci posadowienia ogrodzenia wzdłuż własnej nieruchomości nie należy kwalifikować jako naruszenia posiadania służebności drogi.

Stan faktyczny przed rozpoczęciem prac remontowych przez pozwaną przedstawiał się następująco: na działce nr (...) posadowiona była hala produkcyjno-magazynowa; na działce nr (...) stały silosy, które zostały wyburzone w grudniu 2016 roku; pozostała część nieruchomości była zaniedbana, porośnięta chaszczami, znajdowały się na niej leje, zagrażała bezpieczeństwu; przy działce nr (...) czasami parkowały samochody osobowe; na terenie działki nie było parkingu; pas służebności biegnący wokół działki nr (...) ogrodzony był po zewnętrznej stronie jego biegu; nawierzchnia drogi była wyboista, popękana; ruch samochodów dostawczych, które wjeżdżały do bram umieszczonych w krótszych bokach hali, był sporadyczny; przez większość czasu nie było go w ogóle; z wejść znajdujących się w dłuższym boku przed przebudową drogi nikt nie korzystał, nie wjeżdżały przez nie wózki widłowe, pas gruntu przed halą był zarośnięty.

Na przełomie listopada i grudnia 2016 roku pozwana rozpoczęła prace budowlane związane z remontem nawierzchni i budową nowego ogrodzenia. Płot został przeprowadzony po drugiej stronie szlaku - wzdłuż granicy działki (...) z (...) oraz wzdłuż granicy działki (...) z (...). Na działce (...) (dawniej (...) znajduje się obecnie droga wyłożona kostką betonową. Stan nawierzchni jest bardzo dobry. Na działce służebnej nie zalegają krawężniki, ziemia czy gruz. Nawierzchnia jest wyrównana. Obowiązek naprawienia ewentualnej szkody (chodników do wejść bocznych hali) nie jest przedmiotem postępowania z zakresu naruszenia posiadania.

Wzdłuż granicy działki nr (...) z (...) wbite są metalowe słupy przygotowane pod ogrodzenie. Wzdłuż granicy działki nr (...) z (...) znajduje się płot z blachy falistej. W parkanie znajdują się 3 otwory. Pierwszy na szerokość 2,21 m przy szerokości otworu wejścia do hali 1,85 m. Drugi otwór w parkanie ma szerokość 2,07 m. Z jednego słupka metalowego wystają 2 zawiasy o szerokości 4 cm, z drugiego kątownik szerokości 4 cm. Szerokość drzwi wjazdowych do hali to 1,87 m. Trzeci z otworów ma szerokość 1,5 m. Do słupa przymocowane są zawiasy oraz kątownik pod zamek. Drzwi w hali mają szerokość 1,05 m. Szerokość wejścia do hali to 1 m. Pomiędzy parkanem a salonem (...) znajduje się przejazd służebny szerokości 5,59 m. Pomiędzy zakończeniem parkanu a słupem oporowym po drugiej stronie służebności drogi odległość wynosi 5,15 m. Samochód ciężarowy ma możliwość przejechania pasem służebności od strony wjazdu przy Hotelu (...) do wjazdu od strony działki nr (...). Możliwe jest manewrowanie. Jak wykazał przeprowadzony w niniejszej sprawie eksperyment odległość pomiędzy słupami przygotowanymi na zamontowanie bramy wynosi 4,99 m. Na słupach zamontowane są z obu stron zawiasy o szerokości 4 cm. Szerokość samochodu to 2,5 m bez lusterek. Szerokość lusterek samochodu z każdej strony to 23 cm.

Wszystkie wskazane powyżej okoliczności prowadzą do konkluzji, że nie nastąpiło zakłócenie posiadania powódki w ramach służebności drogi. Zgodnie z art. 233 k.c. w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. Ograniczone prawo rzeczowe, jakim jest służebność gruntowa, w swoim zakresie jest uboższe.

Obiekty na nieruchomościach powódki, jak też same posesje, są zaniedbane i nieestetyczne. Część okien w hali jest powybijana. Farba z tynku łuszczy się i odpada. Rury spustowe są uszkodzone. Tymczasem pozwana prowadzi na sąsiednich nieruchomościach ekskluzywne salony samochodowe. W pełni zrozumiała jest chęć zakrycia widoku działek powódki dla klientów pozwanej. Wartość samochodów znajdujących się na terenie należącym do spółki (...) jest znaczna. Na parkingu samochodowym wokół salonów stoją zarówno samochody nowe, nieubezpieczone, jak i pojazdy po szkodach komunikacyjnych, niezabezpieczone i niezamknięte. Racjonalna jest potrzeba wieczystego użytkownika zabezpieczenia jego majątku. Pozwany ogrodził swe prawo do nieruchomości zgodnie z przepisami, zapewniając powódce korzystanie z drogi koniecznej zgodnie z ostatnim stanem posiadania służebności.

Pozwana zamierza zamontować bramy w ogrodzeniu przecinające służebność drogi (pomiędzy działkami (...) a (...) oraz (...)a (...)). Nadto chce wstawić 3 bramy prowadzące do wejść w hali produkcyjnej usytuowanych w jej dłuższym boku.

Zgodnie z art. 145 k.c. jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej. Przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy.

Zamontowanie na szlaku służebności otwieranych bram nie może być postrzegane jako zamach właściciela bądź wieczystego użytkownika na ograniczone prawo rzeczowe. Zwrócić należy uwagę, że dojazd do działek powódki od strony Hotelu (...) zamknięty jest metalową bramą o szerokości 5,03 m. A. F. otrzymała 7 kompletów kluczy do bramy. (...) zaznaczył, że brama przy każdym wjeździe/wyjeździe musi być zamykana na klucz pod groźbą zamknięcia przejazdu. Szerokością brama zajmuje cały pas służebności drogi. Kierowcy wjeżdżając przez teren(...) do posesji powódki muszą zatrzymać się na punkcie kontrolnym, okazać przepustki, a następnie pokonać kolejną zamknięta bramę. Powódka nie zgłasza pretensji do takiego rozwiązania, które jest immanentnie związane z dojazdem po drodze służebnej biegnącej na wieczystym użytkowaniu należącym do pozwanej.

Główne pomieszczenie w hali produkcyjno-usługowej jest obecnie wynajęte. Od października 2019 r. również pomieszczenie boczne w hali powódki jest wynajmowane. Prowadzona jest tam działalność w zakresie spawania konstrukcji stalowych. Materiał do produkcji dostarczany jest samochodami o różnych gabarytach. Maszyny wjeżdżają do hali bocznej bezproblemowo. Wynajęte są również dwa inne pomieszczenia boczne. Powódka posiada potencjalnych najemców na wynajęcie wszystkich pomieszczeń. Poczynione przez pozwaną inwestycje nie odstraszają kontrahentów A. F..

Otwory w posadowionym parkanie są znacznie szersze od wjazdów do hali. Nie jest zasadne twierdzenie, że bramy tam zamontowane naruszą posiadanie służebności drogi przy korzystaniu z wejść w dłuższej ścianie hali produkcyjnej.

Ustanowienie służebności daje prawo do korzystania z drogi w celu posiadania dostępu do drogi publicznej z tej nieruchomości, która z różnych przyczyn została tego dostępu pozbawiona. Treść art. 145 k.c. nie oznacza jednak konieczności zapewnienia dostępu od strony zewnętrznej do każdego geometrycznego punktu tworzącego obwód nieruchomości władnącej. Istotne jest zapewnienie odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków.

W okresie budowy drogi i ogrodzenia na nieruchomości pozwanej zauważyć można było plastikowe lub metalowe słupki ostrzegawcze. Przemieszczenie ich nie stanowiło problemu. Stan taki w chwili obecnej już nie występuje. Wyjątkowo zdarzyć się może, że na pasie służebnym przystanie jakiś pojazd, który następnie odjeżdża. Nie jest nadto wiadome, do kogo pojazd takowy należy.

Wszystkie wejścia do hali produkcyjnej powódki będą miały dostęp do drogi publicznej. Dostęp takowy posiada również niezabudowana działka nr (...). Żadne zmiany w zakresie posiadania owego dostępu w wyniku wybudowania ogrodzenia i zamontowania bram nie zajdą.

W związku z powyższym Sąd orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., zasądzając od powódki na rzecz pozwanej sumę 320 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego, stosownie do § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa.

Sędzia Joanna Zachorowska

ZARZĄDZENIE

- odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron;

- kal.: 14 dni

Dnia 14.2.2020 roku