Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2023 roku

Sąd Rejonowy w Gliwicach Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Joanna Zachorowska

Protokolant: Sylwia Pordzik

po rozpoznaniu w dniu 11 października 2023 roku w Gliwicach

na rozprawie sprawy z powództwa A. D.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 798,50 zł (siedemset dziewięćdziesiąt osiem złotych pięćdziesiąt groszy) wraz z odsetkami ustawowymi od 14 maja 2019 roku do dnia zapłaty oraz odsetki ustawowe od kwoty 184,50 zł (sto osiemdziesiąt cztery złote pięćdziesiąt groszy) od 14 maja 2019 roku do 23 sierpnia 2019 roku;

w pozostałym zakresie powództwo oddala;

zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1 072,79 zł (jeden tysiąc siedemdziesiąt dwa złote siedemdziesiąt dziewięć groszy) tytułem kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od daty uprawomocnienia się orzeczenia;

nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Gliwicach od powódki kwotę 111,24 zł (sto jedenaście złotych dwadzieścia cztery grosze), zaś od pozwanego kwotę 481,43 zł (czterysta osiemdziesiąt jeden złotych czterdzieści trzy grosze) tytułem wydatków.

Sędzia Joanna Zachorowska

Sygn. akt I C 865/21

UZASADNIENIE

Pozwem z 17.5.2021 roku A. D. wniosła o zasądzenie od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 983 zł wraz z odsetkami ustawowymi od 14.5.2019 roku do dnia zapłaty. Nadto powódka zażądała zasądzenia od pozwanej na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu A. D. wskazała, że dokonywała naprawy pojazdu należącego do D. P.. Szkoda, wynikła ze zdarzenia drogowego, była przedmiotem postępowania likwidacyjnego prowadzonego przez pozwaną. Na czas naprawy poszkodowany wynajął u powódki pojazd zastępczy. W wyniku umowy cesji powódka nabyła prawo dochodzenia wierzytelności z tego tytułu. Pozwana wypłaciła powódce jedynie część należnego świadczenia, podczas gdy koszt najmu to 2 090 zł.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 27.8.2021 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego wyliczonych według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podniosła zarzut braku legitymacji czynnej wskazując, iż umowa cesji nie posiada wskazanej kauzy, co czyni ją nieważną. Konieczne jest wykazanie istnienia podstawy prawnej rozporządzenia. Tymczasem strony nie wskazały przyczyny dokonania przelewu wierzytelności (stosunku zobowiązaniowego będącego podstawą przelewu). Pozwana zakwestionowała, by stawki najmu zastosowane przez powódkę były ekonomicznie uzasadnione na lokalnym rynku, a okres najmu nie pozostawał w związku przyczynowym ze zdarzeniem. Poza tym ubezpieczyciel przyjmując zgłoszenie poinformował poszkodowanego o możliwości zorganizowania pojazdu zastępczego po stawkach akceptowalnych. Z oferty poszkodowany nie skorzystał, czym doprowadził do powiększenia szkody. Wynajął pojazd klasy niższej niż uszkodzony, a więc za ten samochód winno nastąpić wyliczenie kosztów najmu.

Powódka w piśmie procesowym z 11.1.2022 roku odniosła się do argumentacji pozwanej i podtrzymała dotychczasowe stanowisko. Wskazała, że legitymacja czynna powódki wynika z umowy przelewu wierzytelności, na podstawie której pozwana wypłaciła część należności. Stawka za najem samochodu zastępczego u powódki jest konkurencyjna. Okres najmu obejmował wyłącznie rzeczywisty czas naprawy. Poszkodowany nie był zobowiązany do skorzystania z oferty pozwanej w zakresie najmu pojazdu zastępczego, o ile oferta wybrana nie odbiegała w zakresie ceny od realiów rynkowych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

W dniu 27.3.2019 roku pojazd marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...), będący własnością D. P., został uszkodzony. Sprawca zdarzenia posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W..

/okoliczności bezsporne a nadto dowody: dokumenty w aktach postępowania likwidacyjnego znajdujące się na płycie CD (k. 36), zeznania świadka D. P. (k. 95), dowód rejestracyjny (k. 16), oświadczenie sprawcy wypadku (k. 17) /

Poszkodowany zgłosił zdarzenie pozwanej w dniu 28.3.2019 roku. Szkoda ta została zarejestrowana pod numerem (...).

/okoliczności bezsporne, a nadto: dokumenty w aktach postępowania likwidacyjnego znajdujące się na płycie CD (k. 36)/

W dniu 28.3.2019 roku poszkodowany zawarł z powódką umowę najmu pojazdu zastępczego marki V. (...). Strony ustaliły stawkę najmu na kwotę 110 zł brutto za dobę. Samochód był wynajmowany od 28.3.2019 roku do 15.4.2019 roku, tj. przez 19 dni. W tym okresie uszkodzony samochód podlegał naprawie.

Rodzina poszkodowanego dysponowała drugim samochodem, ale był on wykorzystywany do codziennych potrzeb przez jego małżonkę. D. P. potrzebował auta zastępczego w celu dojazdu do pracy i innych codziennych obowiązków.

Dowody: umowa najmu pojazdu zastępczego (k. 71-72) protokół zdawczo-odbiorczy (k. 75), zeznania świadka D. P. (k. 95)/

28.3.2019 r. D. P. zawarł z powódką prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) umowę przelewu wierzytelności, mocą której przelał na cesjonariusza wierzytelność za szkodę wyrządzoną w pojeździe A. (...) o numerze rejestracyjnym (...), w szczególności z racji kosztów najmu pojazdu zastępczego.

/dowody: umowa cesji (k. 73-74)/

Powódka po przeprowadzonej naprawie pojazdu D. P. wystawiła fakturę w dniu 23.4.2019 roku na kwotę 6 400,13 zł.

Z tytułu najmu pojazdu zastępczego wystawiono fakturę w dniu 23.4.2019 roku na kwotę 2 090 zł.

/dowody: protokół naprawy (k. 78), faktura z tytułu naprawy (k. 80), faktura za najem pojazdu zastępczego (k. 81)/

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłacił powódce w dniu 25.4.2019 roku 4 798,35 zł tytułem naprawy pojazdu oraz 1 107 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

/okoliczności bezsporne, a nadto: dokumenty w aktach postępowania likwidacyjnego znajdujące się na płycie CD (k. 36), pismo (...) S.A. z 25.4.2019 r. (k. 18)/

W dniu 6.8.2019 roku powódka wezwała pozwaną do zapłaty w terminie 14 dni kwoty 983 zł tytułem dopłaty do najmu pojazdu zastępczego. Pismem z 23.8.2019 r. pozwana uznała żądanie w części i dopłaciła sumę 184,50 zł za dodatkowe dwa dni najmu pojazdu zastępczego.

/okoliczności bezsporne, a nadto: wezwanie do zapłaty z 6.8.2019 roku (k. 19-20), odpowiedź pozwanej z 22.8.2019 roku (k. 21-22), odpowiedź pozwanej z 23.8.2019 roku (k. 23)/

Okres wynajmu pojazdu od jego rozpoczęcia do otrzymania akceptacji kalkulacji warsztatu wynosił 8 dni. Uzasadniony czas naprawy pojazdu marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...) z uwzględnieniem zamówienia części, przygotowania stanowiska pracy, ośmiogodzinnego systemu pracy warsztatu, obowiązującej weekendowej przewie w czasie pracy, czasu technicznie i ekonomicznie niezbędnego do naprawy samochodu, wyniósł 11 dni. Stąd uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego to 19 dni.

Zastosowana przez powódkę stawka najmu pojazdu zastępczego z segmentu C w wysokości 110 zł mieściła się w zakresie stawek stosowanych przez inne podmioty zajmujące się profesjonalnym wynajmem samochodów (rozpiętość cen wynosiła od 98 zł do 261 zł).

/opinia biegłego sądowego z zakresu motoryzacji (k. 99-111) wraz z opinią uzupełniającą (k. 137-139)/

Zgodnie z tabelą wynajmu pojazdów zastępczych w wypożyczalni (...)Sp. z o.o. w W., z którą współpracuje pozwana, cena za dzień wypożyczenie auta zastępczego klasy C na okres 15-21 dni to 80 zł netto (98,40 zł brutto). Najbliższy miejscu zamieszkania poszkodowanego w G. oddział wypożyczalni znajduje się w K.. Opata za 1 km podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego to 1,50 zł netto (1,85 zł brutto).

D. P. podczas telefonicznego zgłaszania szkody uzyskał od pracownika pozwanej informację, że ubezpieczyciel może zorganizować najem pojazdu zastępczego. Pracownik poprosił o kontakt po oddaniu samochodu do naprawy. Poszkodowany odpowiedział, że dzisiaj oddaje pojazd do warsztatu. Pracownik pozwanej nie zareagował na to stwierdzenie.

/dokumenty i nagranie w aktach postępowania likwidacyjnego znajdujące się na płycie CD (k. 36), tabela wynajmu pojazdów zastępczych (k. 156)/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wymienionych wyżej dokumentów, a także zeznań świadka i ekspertyzy biegłego. Sąd dał wiarę zeznaniom D. P. w całości, ocenił je jako wiarygodne i szczere.

Z racji tego, że rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało wiadomości specjalnych, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu techniki motoryzacyjnej. Opinie, zarówno główna, jak i uzupełniająca, zostały sporządzone w sposób rzetelny i szczegółowy.

Sąd zważył, co następuje

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

Podstawą faktyczną odpowiedzialności odszkodowawczej strony pozwanej było zaistnienie kolizji drogowej, w czasie której uszkodzony został pojazd będący własnością poszkodowanego. Sprawca zdarzenia posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

Powódka nabyła wierzytelność od poszkodowanego na podstawie art. 509 k.c., w myśl którego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Przedmiotem przelewu co do zasady może być wierzytelność istniejąca, którą cedent może swobodnie rozporządzać. Powinna ona być też w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 11 maja 1999 r., III CKN 423/98 (Legalis nr 45902), konieczne jest wyraźne określenie stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność. Wymaga się oznaczenia stron tego stosunku zobowiązaniowego oraz przedmiotu świadczenia.

Zarzut braku kauzy umowy przelewu wierzytelności był podnoszony przez stronę pozwaną w odpowiedzi na pozew, jednakże Sąd uznał go za bezzasadny. Pisemna umowa cesji jest zupełna, wyraźnie oznaczono jej strony, podstawę i przedmiot. W dniu 28.3.2019 r. D. P. zawarł z powódką prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) umowę przelewu wierzytelności, mocą której przelał na cesjonariusza wierzytelność za szkodę wyrządzoną w pojeździe A. (...) o numerze rejestracyjnym (...), w szczególności w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Odszkodowanie spełnia funkcje kompensacyjne. Ma w pełni naprawić poniesioną szkodę. Nie może natomiast przewyższać wartości szkody ani prowadzić do wzbogacenia się uprawnionego.

W myśl art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Według § 2 tego przepisu umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia. W oparciu zaś o § 4 przepisu, uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do naprawienia szkody ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem szkodą jest powstała wbrew woli poszkodowanego różnica między obecnym jego stanem majątkowym, a tym stanem, jaki zaistniałby, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę (orzeczenie SN z 11 lipca 1957 r. o sygn. akt II CR 304/57, publ. OSN 1958/3/76, uchwała z 22 listopada 1963 r. o sygn. akt III PO 31/63, publ. OSNCP 1964/7-8/128).

Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej (por. uchwałę składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11).

Pozwany zakład ubezpieczeń po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłacił powódce łącznie 1 291,50 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego (14 dni x 92,25 zł brutto).

Ustalając wysokość odszkodowania należnego Sąd oparł się na opinii biegłego sądowego M. B.. Biegły obliczył, że okres wynajmu pojazdu od jego rozpoczęcia do otrzymania akceptacji kalkulacji warsztatu wynosił 8 dni. Uzasadniony czas naprawy pojazdu marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...) z uwzględnieniem zamówienia części, przygotowania stanowiska pracy, ośmiogodzinnego systemu pracy warsztatu, obowiązującej weekendowej przewie w czasie pracy, czasu technicznie i ekonomicznie niezbędnego do naprawy samochodu, to 11 dni. Stąd zasadny okres najmu pojazdu zastępczego wyniósł 19 dni. Zastosowana przez powódkę stawka najmu pojazdu zastępczego z segmentu C w wysokości 110 zł brutto mieściła się w zakresie stawek stosowanych przez inne podmioty zajmujące się profesjonalnym wynajmem samochodów (rozpiętość cen wynosiła od 98 zł do 261 zł).

Podkreślić należy, że cena wynajmu pojazdów zastępczych w wypożyczalni (...)Sp. z o.o. w W., z którą współpracuje pozwana, za dzień wypożyczenie auta zastępczego klasy C na okres 15-21 dni to 80 zł netto (98,40 zł brutto). Najbliższy miejscu zamieszkania poszkodowanego w G. oddział wypożyczalni znajduje się w K.. Opata za 1 km podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego to 1,50 zł netto (1,85 zł brutto). Sumując wskazane wartości należy dojść do konstatacji, że cena stosowana przez podmiot współpracujący z pozwaną w zasadzie nie odbiega od ceny najmu stosowanej przez powódkę.

Zauważyć też trzeba, że D. P. podczas telefonicznego zgłaszania szkody co prawda uzyskał od pracownika pozwanej informację, że ubezpieczyciel może zorganizować najem pojazdu zastępczego, jednakże kiedy zgłosił, że właśnie oddaje pojazd do warsztatu, żadnej konkretnej oferty nie otrzymał.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 798,50 zł, co stanowiło różnicę pomiędzy uzasadnionymi kosztami najmu pojazdu zastępczego a kwotą wypłaconą w toku postępowania likwidacyjnego (2 090 zł – 1 291,50 zł = 798,50 zł).

O odsetkach od tej kwoty orzeczono w oparciu o art. 481 § 1 k.c., art. 817 § 1 k.c. w związku z art. 14 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych zakreślających ubezpieczycielowi trzydziestodniowy termin do spełnienia świadczenia, licząc od dnia otrzymania zawiadomienia o wypadku. Poszkodowany zgłosił szkodę 28.3.2019 roku. Pozwana w dniu 25.4.2019 r. przyznała 1 107 zł, a 23.8.2019 r. 184,50 zł. Roszczenie dotyczyło odsetek od 14.5.2019 roku. Powódka sformułowała w pozwie żądanie uboczne w wysokości odsetek ustawowych (nie: odsetek ustawowych za opóźnienie), co było dopuszczalne, gdyż ich wartość nie przekracza wartości odsetek unormowanych w art. 481 § 2 k.c.

W pozostałym zakresie powództwo główne oraz uboczne, jako przekraczające wysokość szkody, zostało oddalone.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym
w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Jako że powódka wygrała proces w 81,23%, pozwana winna zostać obciążona 81,23% kosztami postępowania, a powódka 18,77%. Na koszty powódki złożyły się: opłata od pozwu w wysokości 100 zł, zaliczka na poczet opinii biegłego w wysokości 1000 zł, wynagrodzenie pełnomocnika powoda w wysokości 270 zł oraz opłata od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Na wykazane koszty pozwanej złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 270 zł i opłata od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Razem poniesione koszty dały sumę 1 674 zł. Pozwana winna ponieść koszty procesu w wysokości 1 359,79 zł (81,23% x 1 674 zł). Do tej pory w toku postępowania zapłaciła 287 zł. Należało więc zasądzić od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1 072,79 zł (1 359,79 zł – 287 zł).

W punkcie 4 orzeczono w przedmiocie kredytowanych przez Skarb Państwa wydatków. Na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. w związku z art. 113 ust 1 u.k.s.c., rozdzielono obowiązek zapłaty tychże wydatków w proporcji 18,77% do 81,23%, zgodnie z wynikiem procesu. Stąd też Sąd nakazał pobrać od powódki kwotę 111,24 zł (592,67 zł x 18,77%), natomiast od pozwanej kwotę 481,43 zł.

Sędzia Joanna Zachorowska