Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gliwicach

POSTANOWIENIE

Dnia 13 kwietnia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Gliwicach Wydział I Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący : SSR Kamilla Gos-Górska

Protokolant : Sabina Drewniok-Szczepek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 kwietnia 2016 r. w Gliwicach

sprawy z wniosku Skarbu Państwa-Prezydenta Miasta K.

z udziałem B. G., L. T. (1), J. G., P. G., D. T., M. T., Gminy G.

o stwierdzenie nabycia spadku po Z. Ś. (1)

1.  stwierdza, że spadek po Z. Ś. (1), synu S. i K. zmarłym dnia 14 maja 2011 roku w Czechach, ostatnio stale zamieszkałym w G., na podstawie ustawy nabyła z dobrodziejstwem inwentarza Gmina G.;

2.  nakazuje pobrać od wnioskodawcy na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Gliwicach kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści siedem złotych i 60/100) tytułem wydatków na ogłoszenie w prasie;

3.  pozostałymi kosztami postępowania obciąża wnioskodawcę i uczestników w zakresie przez nich poniesionym.

SSR Kamilla Gos-Górska

Sygn. akt: I Ns 1304/14

UZASADNIENIE

Skarb Państwa - Prezydent Miasta K. wystąpił do tutejszego Sądu z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku po Z. Ś. (1), zmarłym w dniu 14 maja 2011 roku w Czechach, ostatnio stale zamieszkałym w G.. Wnioskodawca wskazał, że spadek, na podstawie ustawy, z braku innych spadkobierców, nabyła siostra zmarłego - B. G.. Oświadczył, że spadkodawca nie posiadał żony ani dzieci, jego rodzice zmarli przed nim. Zmarły posiadał dwoje rodzeństwa: siostrę B. G. oraz brata Z. Ś. (2), który zmarł przed nim i był bezdzietny. Dalej wnioskodawca wyjaśnił, że posiada interes prawny w stwierdzeniu nabycia spadku po Z. Ś. (1) z uwagi na fakt, iż Wydział Zarządzania Kryzysowego Urzędu Miasta K. prowadzi postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia właściciela pojazdu marki C. (...) o numerze rejestracyjnym (...), który został usunięty z drogi na parking wyznaczony przez Prezydenta Miasta K.. W toku czynności ustalono, że właścicielem samochodu był Z. Ś. (1).

Na rozprawie w dniu 3 września 2014 roku uczestniczka oświadczyła, że nie chce być spadkobiercą brata, z którym nie utrzymywała żadnych kontaktów, a o jego śmierci dowiedziała się z pism Sądu (data doręczenia odpisu wniosku 4.08.2014 r. – k. 40). Jednocześnie uczestniczka złożyła oświadczenie o odrzuceniu spadku.

Postanowieniem z dnia 3 września 2014 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach wezwał do udziału w sprawie uczestników L. T. (1) oraz J. G. – córki B. G..

W dniu 6 października 2014 roku uczestniczka B. G. złożyła pismo zatytułowane „pełnomocnictwo”, wskazując, że dotyczy to odrzucenia spadku po zmarłym przez córkę J. G., wnuczkę P. G., córkę L. T. (1), wnuczkę D. T. oraz wnuka M. T..

Na rozprawie w dniu 29 kwietnia 2015 roku uczestniczka B. G., w imieniu L. T. (1) i J. G., złożyła oświadczenia o odrzuceniu przez córki spadku po zmarłym Z. Ś. (1).

Na rozprawie w dniu 4 maja 2015 roku uczestniczka B. G. oświadczyła, że celem jej pisma z dnia 6 października 2014 roku było odebranie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu osób, wymienionych w treści przedmiotowego pisma, to jest swoich córek i ich dzieci.

Na rozprawie w dniu 1 lipca 2015 roku uczestniczka B. G., w imieniu P. G., złożyła oświadczenie o odrzuceniu przez wnuczkę spadku po zmarłym Z. Ś. (1). Oświadczenie o odrzuceniu spadku po zmarłym Z. Ś. (1) złożyły także jej wnuki D. T. oraz M. T.. Nadto uczestnicy podali, że nie znają dalszych spadkobierców zmarłego.

Postanowieniem z dnia 1 lipca 2015 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach wezwał do udziału w sprawie spadkobierców Z. Ś. (1) w trybie ogłoszenia w prasie.

W dniu 28 stycznia 2016 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach wydał postanowienie, w którym wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestnika Gminę G..

Na rozprawie w dniu 13 kwietnia 2016 roku pełnomocnik uczestniczki Gminy G. oświadczył, że nie sprzeciwia się wnioskowi, jednakże zauważył, że córki uczestniczki B. G. odrzuciły spadek po terminie, który upłynął dla nich 4 marca 2015 roku i to one powinny nabyć spadek po spadkodawcy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Z. Ś. (1) zmarł w dniu 14 maja 2011 roku w Czechach. Przed śmiercią stale zamieszkiwał w G.. Zmarły był kawalerem. Dzieci pozamałżeńskich ani przysposobionych nie posiadał. W chwili śmierci jego rodzice i dziadkowie już nie żyli. Zmarły posiadał rodzeństwo: siostrę B. G. (z domu Ś.) i brata Z. Ś. (2), który zmarł przed nim w dniu 20 kwietnia 2002 roku. B. G. posiada dwie córki: L. T. (2) oraz J. G.. L. T. (1) ma dwójkę dzieci: D. T. oraz M. T., natomiast J. G. jedną córkę: P. G.. W skład spadku nie wchodzi nieruchomość.

/dowody: akt zgonu Z. Ś. (1) wraz z tłumaczeniem na język polski k. 8-11, odpis skrócony aktu urodzenia uczestniczki B. Ś. k. 20, odpis skrócony aktu zgonu Z. Ś. (2) k. 21, odpis skrócony aktu zgonu S. Ś. k. 22, odpis skrócony aktu zgonu K. Ś., odpis skrócony aktu małżeństwa J. G. k. 78, odpis skrócony aktu małżeństwa L. T. (1) k. 79, zapewnienie spadkowe złożone przez uczestniczkę B. G. k. 42 , zeznania uczestniczki B. G. k. 42-43 /

B. G. dowiedziała się o śmierci brata w dniu otrzymania wezwania do osobistego stawiennictwa na termin rozprawy w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po Z. Ś. (1), to jest w dniu 4 sierpnia 2014 roku.

/dowód: zeznania uczestniczki B. G. k. 42-43/

L. T. (1) i J. G. uzyskały informację o odrzuceniu spadku po Z. Ś. (1) przez B. G. w dniu 4 września 2014 roku.

/dowody: zeznania uczestniczki B. G. k. 87-88/

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o akty stanu cywilnego, zapewnienie spadkowe złożone przez uczestniczkę B. G. oraz jej zeznania. Moc dowodu w sprawie Sąd przydał dokumentom, które nie były kwestionowane przez żadnego z uczestników. Za wiarygodne Sąd uznał również zapewnienie spadkowe złożone przez uczestniczkę B. G., jak też jej zeznania, oceniając je jako wiarygodne. Dokonane ogłoszenie w prasie nie spowodowało ustalenia odmiennych okoliczności dotyczących kręgu spadkobierców Z. Ś. (1), aniżeli wynikające ze złożonego zapewnienia spadkowego.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1025 § 1 k.c. Sąd stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę na wniosek osoby mającej w tym interes. Wobec twierdzeń wnioskodawcy Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta K., że istnieje konieczność ustalenia obecnego właściciela pojazdu usuniętego z drogi i przekazanego na parking wyznaczony przez Prezydenta Miasta K., którego właścicielem był zmarły Z. Ś. (1), Sąd uznał, że przysługuje mu legitymacja czynna w niniejszej sprawie, albowiem posiada on interes prawny we wszczęciu niniejszego postępowania.

Zgodnie z treścią przepisu art. 922 § 1 k.c. prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Stosownie do art. 926 § 1 k.c. powołanie do spadku wynika z ustawy lub testamentu. W przypadku, gdy zmarły nie pozostawił testamentu, a zatem nie powołał spadkobiercy, Sąd stwierdza nabycia spadku zgodnie z przepisami ustawy. Mając na względzie, że w niniejszej sprawie nie ustalono, aby zmarły Z. Ś. (1) pozostawił testament, Sąd zobowiązany był do stwierdzenia nabycia spadku w oparciu o przepisy ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 931 § 1 k.c. w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. W niniejszej sprawie Sąd ustalił, że zmarły Z. Ś. (1) był kawalerem i nie pozostawił dzieci. Z tych względów krąg spadkobierców należało ustalić z uwzględnieniem brzmienia art. 932 k.c., z którego wynika, że w braku zstępnych spadkodawcy, powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym.

W niniejszej sprawie, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, ustalono, że rodzice spadkodawcy zmarli przed nim. Z. Ś. (1) posiadał rodzeństwo: brata Z. Ś. (2), który zmarł przed nim oraz siostrę B. G..

Zgodnie z art. 1015 § 1 k.c. oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku składa się przed sądem lub przed notariuszem. Można je złożyć ustnie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym. Pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku powinno być pisemne z podpisem urzędowo poświadczonym (art. 1018 § 3 k.c.). Na mocy art. 1020 k.c. spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku.

Uczestniczka B. G., będąca siostrą spadkodawcy odrzuciła spadek po zmarłym bracie w terminie, wynikającym z art. 1015 § 1 k.c. Jak bowiem wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego, uczestniczka dowiedziała się o tytule swego powołania w dniu 4 sierpnia 2014 roku, natomiast oświadczenie o odrzuceniu spadku złożyła w dniu 3 września 2014 roku, a zatem przed upływem sześciomiesięcznego terminu, określonego w art. 1015 § 1 k.c.

W związku z tym faktem, w dalszej kolejności powołani do spadku winni być zstępni B. G., a zatem jej córki L. T. (1) i J. G.. W toku postępowania ustalono, że córki B. G. dowiedziały się o tytule powołania do dziedziczenia po zmarłym Z. Ś. (1) w dniu 4 września 2014 roku, a zatem 6-cio miesięczny termin do złożenia przez nich oświadczeń o odrzuceniu spadku upływał w dniu 4 marca 2015 roku.

W dnia 6 października 2014 roku uczestniczka B. G. złożyła pismo, w którym wskazał, że zamierza złożyć w imieniu swoich córek oświadczenie o odrzuceniu przez nich spadku po Z. Ś. (1). Następnie przedłożyła pełnomocnictwa udzielone, zarówno przez jej córki L. T. (1) i J. G., jak i ich dzieci: D. T., M. T. i P. G., w których wymienione osoby upoważniły uczestniczkę B. G. do złożenia w ich imieniu oświadczenia o odrzuceniu spadku. Następnie oświadczenie o odrzuceniu spadku przez L. T. (1) i J. G. zostało złożone przez B. G. na rozprawie w dniu 29 kwietnia 2015 roku.

Sąd uznał, że oświadczenie o odrzuceniu spadku przez L. T. (1) i J. G. zostało dokonane przez B. G. w terminie, wskazanym w art. 1015 § 1 k.c. Sąd uznał bowiem za przekonujące wyjaśnienie uczestniczki odnośnie celu złożenia pisma z 6 października 2014 r. Należy zauważyć, że uczestniczka nie była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, pismo swe zatytułowała „pełnomocnictwo”, wskazała jednak dalej, że dotyczy ono odrzucenia spadku i wymieniła osoby, od których takie oświadczenie miałoby zostać odebrane. Gdyby inny był cel pisma z 6.10.2014 r. nielogiczne byłoby następnie dołączenie dokumentów pełnomocnictw w formie właściwej właśnie dla upoważnienia do odebrania oświadczenia o odrzucenia spadku i pochodzących z daty zbieżnej z datą złożenia przedmiotowego pisma.

Należy zauważyć, iż dla zachowania terminu 6-cio miesięcznego do złożenia oświadczenia w przedmiocie odrzucenia (czy przyjęcia) spadku, wystarczającego jest złożenie w tym terminie pisma o takim przedmiocie do Sądu. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie w orzeczeniu z dnia 18 grudnia 2012 roku, sygn. akt I ACa 1214/12, termin określony w § 1 art. 1015 k.c. należałoby uznać dla spadkobiercy, który przed jego upływem zwrócił się o to do sądu, za zachowany również wtedy, gdy po upływie tego terminu sąd odebrał od niego do protokołu oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

W dalszej kolejności spadek po zmarłym Z. Ś. (1) został odrzucony przez zstępnych L. T. (1) i J. G.. Miało to miejsce na rozprawie w dniu 1 lipca 2015 roku, a zatem nastąpiło w terminie, o którym mowa w art. 1015 § 1 k.c.

Pomimo ogłoszenia w prasie, swojego udziału w sprawie nie zgłosiły inne osoby, które należałyby do kręgu spadkobierców Z. Ś. (1). Wobec tego, w określeniu kręgu spadkobierców zmarłego, zastosowanie znajduje art. 935 k.c., zgodnie z którym w braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu. Z art. 1015 k.c. wynika z kolei, że nabycie spadku w przypadku, gdy spadkobiercą jest jednostka samorządu terytorialnego (osoba prawna) następuje z dobrodziejstwem inwentarza.

Mając na uwadze powyższe, uwzględniając, że ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy to G., Sąd orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji postanowienia i stwierdził, że spadek po Z. Ś. (1), synu S. i K., zmarłym w dniu 14 maja 2011 roku w Czechach, ostatnio stale zamieszkałym w G., na podstawie ustawy nabyła z dobrodziejstwem inwentarza Gmina G..

W punkcie drugim postanowienia Sąd nakazał pobrać od wnioskodawcy na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Gliwicach kwotę 147,60 zł tytułem wydatków na ogłoszenie w prasie. Zgodnie z art. 520 § 1 k.p.c. każdy uczestnik postępowania ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie. Na tej podstawie Sąd uznał, że koszty ogłoszenia w prasie obciążają wnioskodawcę, albowiem to jego czynności (zainicjowanie postępowania), spowodowały powstanie tych kosztów. Zgodnie z ogólną regułą ponoszenia kosztów postępowania nieprocesowego, w punkcie trzecim orzeczenia Sąd pozostałymi kosztami postępowania obciążył wnioskodawcę i uczestników w zakresie przez nich poniesionym.

SSR Kamilla Gos-Górska